فونداسیون یا شالوده در ساختمان چیست؟

در تمام ساخت‌و‌سازها فونداسیون و پی به‌عنوان بخش مهم و اولیه سازه در نظر گرفته می‌شوند، چراکه بدون فونداسیون هیچ سازه‌ای به استحکام و مقاومت قابل قبول نمی‌رسد. تمام وزن و بار یک سازه به پایین‌ترین قسمت آن یعنی فونداسیون منتقل می‌شود، به‌همین دلیل مهندسان سازه حساسیت بالایی روی این بخش به خرج می‌دهند. در ساخت‌و‌سازها توجه به مقررات و قوانین سازمان‌های مهندسی در خصوص اجرای فونداسیون جزو الزامات کار دست اندرکاران آن محسوب می‌شود. شناخت اصول ساخت فونداسیون اهمیت زیادی در استانداردسازی آن دارد. حتی خرید روان کننده بتن و استفاده از آن برای استحکام فونداسیون باید براساس نظر کارشناس باشد. اگر به دنبال این هستید که فونداسیون چیست و چگونه به‌کار می‌رود تا انتها همراه ما بمانید.

فونداسیون چیست؟

فونداسیون، شالوده یا پی اصلی‌ترین عناوینی هستند که برای بخش اولیه یک سازه به‌کار می‌روند. به‌‌طور معمول این بخش در زیر تراز سطح زمین قرار دارد و تمام بار سازه را متحمل می‌شود. میزان تحمل و استحکام شالوده به چند عامل اصلی شامل مقاومت خاک بستر، جنس مصالح به‌کار برده شده و نیروی اعمال شده بستگی دارد. درواقع به زبان ساده‌تر فونداسیون پایین‌ترین قسمت از سازه محسوب می‌شود که تمام نیروهای وارده از سازه را تحمل می‌کند. به‌همین جهت استحکام اولیه و ساخت سازه‌ای با پی مستحکم اهمیت زیادی دارد. اصلی‌ترین بارهایی که به یک سازه وارد می‌شوند شامل وارد زیر هستند:

• بارهای شکل گرفته از وزن سازه؛
• بارهای شکل گرفته از اجزاء متحرک؛
• بارهای ناشی از زلزله و سیل.

فونداسیون بتنی چیست؟

فونداسیون بتنی چیست؛ در واقع نوعی پایه برای یک ساختمان به‌شمار می‌رود و نوع آن به مساحت فونداسیون و سازه قرار گرفته روی فونداسیون بستگی دارد. در این نوع فونداسیون از دو نوع کم عمق و عمیق استفاده می‌شود:

پایه کم عمق

این نوع پایه در سطح سخت ساخته می‌شوند و نیاز چندانی به حفر ندارند. پایه کم عمق بیش‌تر ار ۳ فوت عمق ندارد و در پروژه‌های ساده مانند واحد تهویه هوا و دورگیری چشمه استفاده می‌شود.

پایه عمیق

این نوع پایه در سطح سخت ساخته می‌شوند و نیاز چندانی به حفر ندارند. پایه کم عمق بیش‌تر ار ۳ فوت عمق ندارد و در پروژه‌های ساده مانند واحد تهویه هوا و دورگیری چشمه استفاده می‌شود. همچنین از گروت سیمانی درشت دانه پرنمودن زیر فونداسیون استفاده می‌شود.

انواع فونداسیون و ویژگی های هر یک را بشناسید

انواع فونداسیون کاربردهای مختلفی دارد که هر یک براساس شرایط محیطی سازه انتخاب می‌شوند:

فونداسیون نواری

فونداسیون نواری با هدف تحمل یک ردیف ستون که با فواصل کم در امتداد هم قرار می‌گیرند یا تحمل بار دیوارهای باربر استفاده می‌شود. به‌طور معمول نسبت طول به عرض این نوع فونداسیون بیش تر از ۱۰ و در برخی موارد بیشتر یا مساوی ۵ است.  عرض فونداسیون نواری رابطه معکوسی با ظرفیت باربری خاک و بار سازه دارد، درواقع هر چه ظرفیت باربری خاک بالا و بار سازه کم باشد عرض فونداسیون نیز کم‌تر می‌شود.

فونداسیون مرکب

یکی از بهترین فونداسیون‌ها جهت مقابله با زلزله و بلایای طبیعی به‌شمار می‌رود. اگر شالوده یا فونداسیون تنها به یک ستون متصل باشد و بار آن را به زمین منتقل کند به آن فونداسیون منفرد گفته می‌شود که مجموعه دو فونداسیون منفرد فونداسیون مرکب را تشکیل می‌ دهد. معمولا در شرایط مختلف از جمله جهت بالا بردن ضریب اطمینان، مشارکت دو شالوده، بیشتر بودن بار یکی از ستون‌ها و… از فونداسیون مرکب استفاده می‌شود.

فونداسیون گسترده

در‌صورتی‌که چندین ستون یا دیوار در امتداد و ردیف‌های مختلف قرار داشته باشند و بار خود را به زمین منتقل کنند فونداسیون گسترده را تشکیل می‌دهند. فونداسیون گسترده می‌تواند به شکل دال یا صندوقی ساخته شود و در برخی شرایط از نوارهای متقاطع به وجود آید.

فونداسیون رادیه

فونداسیون رادیه از دیگر فونداسیون‌های پرکاربرد است که از فونداسیون‌های سطحی در خاک به‌حساب می‌آید و یکی از محکم‌ترین و با دوام‌ترین انواع فونداسیون به‌شمار می‌رود. فونداسیون رادیه تمام نیروهای عمودی سازه را به زمین منتقل می‌کند و به‌دلیل تحمل بالا در برابر رطوبت و هوای شرجی در بسیاری از مناطق پرباران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سخن پایانی

پی یا شالوده سازه یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن به‌شمار می‌رود که استحکام و مقاومت بالای سازه را به‌دنبال دارد. براین اساس اغلب مهندسان و فعالان در ساخت‌و‌ساز توجه زیادی روی نوع فونداسیون و نحوه ساخت آن دارند. بسیاری از مردم با این سوال روبه‌رو می‌شوند که اهمیت فونداسیون چیست و چرا باید زمان زیادی روی این بخش صرف کرد؟ همان‌طور که گفته شد فونداسیون نقش استحکام کننده یک سازه را بازی می‌کند؛ بنابراین نحوه ساخت و متریال‌های به‌کار رفته در ن آن اهمیت زیادی دارد. جهت انتخاب یک فونداسیون مناسب برای ساخت‌و‌ساز خود باید ابتدا با انواع آن آشنا شوید و مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید.